काठमाडौं,२पुस: मध्य भारतको हीरा खानी क्षेत्र पन्नामा दुई बाल्यकालका साथीले एउटा यस्तो वस्तु पाए, जसले उनीहरूको जीवन परिवर्तन हुनेछ। सतीश खटिक र साजिद मोहम्मदले केही हप्ताअघि भाडामा लिएको जग्गामा एउटा ठूलो चम्किलो वस्तु भेट्टाएका छन्।
उनीहरूले उक्त वस्तुलाई शहरको आधिकारिक हीरा मूल्याङ्कनकर्ता कहाँ लगेपछि उनीहरूले १५.३४ क्यारेटको रत्न गुणस्तरको हीरा फेला पारेको थाहा पाए। यो प्राकृतिक हीराहरूको उत्कृष्ट प्रजातिमध्ये एक हो।
ʻयस पत्थरको अनुमानित बजार मूल्य करिब ८० लाख रुपैयाँ बढी (५५ हजार डलर) छ। यसलाई चाँडै लिलामी गरिनेछ,ʼ हीरा मूल्याङ्कनकर्ता अनुपम सिंहले भने। सरकारले त्रैमासिक रूपमा लिलामी गर्छ, जसले भारत र विदेशबाट खरिददारलाई हीराका लागि बोली लगाउन आकर्षित गर्छ।
खटिक र मोहम्मदले आफूहरू खुसी रहेको बताए। ʻहामी अब हाम्रा दिदीबहिनीहरूको विवाह गराउन सक्छौँ,ʼ उनीहरूले भने। मासु पसल चलाउने २४ वर्षीय खटिक र फलफूल बेच्ने २३ वर्षीय मोहम्मद गरिब पृष्ठभूमिबाट आएका हुन्। उनीहरू आफ्नो परिवारका कान्छा छोरा हुन्।
पुस्तौंदेखि उनीहरूका परिवारहरूले हीरा खोज्ने प्रयास गर्दै आएका थिए। जुन जिल्लाका बासिन्दाहरूमाझ एउटा सामान्य खोज हो। मध्य प्रदेश राज्यमा रहेको पन्ना भारतको सबैभन्दा कम विकसित जिल्लामध्ये एक हो। यहाँका बासिन्दाले गरिबी, पानीको अभाव र बेरोजगारीको सामना गर्छन्।
तर यो भारतको अधिकांश हीरा भण्डारको घर पनि हो। हीरा सिकारीहरूका लागि एक प्रमुख गन्तव्य बनेको छ। विश्वका प्रमुख उत्पादकहरूको तुलनामा भारतको हीरा भण्डार तुलनात्मक रूपमा सीमित छ। तर यिनीहरू ऐतिहासिक रूपमा महत्त्वपूर्ण छन्।
धेरैजसो खानी संघीय सरकारद्वारा सञ्चालित भए तापनि राज्य अधिकारीहरूले प्रत्येक वर्ष स्थानीयहरूलाई नाममात्र दरमा साना जग्गा भाडामा दिन्छन्। शहरमा थोरै रोजगारीका अवसर भएकाले स्थानीयहरूले आफ्नो भाग्य सुधार गर्न बहुमूल्य रत्नको खोज गर्दछन्। तर धेरैजसो खाली हात फर्किन्छन्।
मोहम्मदले आफ्ना बुबा र हजुरबुबाले दशकौंसम्म यी जग्गा खनेको बताए। तर धूलो र क्वार्ट्जका टुक्राहरू बाहेक अरू केही फेला नपारेको उनले बताए। उनका बुबा नफीसले भने,ʻदेवताहरूले अन्ततः हामीहरूको कडा परिश्रम र धैर्यको प्रतिफल दिएका छन्।ʼ
मोहम्मदले बीबीसीसँग भने, ʻनिराश भएर हामीहरूले हीराको खोजीमा एउटा जग्गा भाडामा लिएका थियौँ। हामीहरूको थोरै आम्दानीले बढ्दो घरायसी लागतसँग तालमेल मिलाउन सकेन। विवाहको खर्च तिर्न त परको कुरा हो।ʼ हीरा खोज्नु सजिलो काम नभए पनि दुई साथीहरू साँझ कामपछि वा दैनिक कामबाट फर्किदा माटोको ढिस्कोबाट हिँड्ने गरेका थिए।
पन्नाका जिल्ला खानी अधिकारी रवि पटेलले दुई साथी अविश्वसनीय रूपमा भाग्यमानी भएको बताए। ʻउनीहरूले नोभेम्बर १९ मा एउटा जग्गा भाडामा लिएका थिए। यो उनीहरूको भाग्य हो, उनीहरूले केही हप्ता भित्रै रत्न गुणस्तरको हीरा भेट्टाए,ʼ उनले भने।
खटिक र मोहम्मदले हीरा बेचेर दिदीबहिनीको विवाह गराएर जग्गा किन्ने, व्यवसाय विस्तार गर्ने वा ठूलो शहरमा सर्ने सोचमा रहेको बताए। साभार:अन्नपूर्ण पाेष्ट